ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẪU DÂY THẦN KINH TAI LỚN TRONG PHẪU THUẬT CẮT TUYẾN MANG TAI TẠI KHOA TAI MŨI HỌNG - BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TỪ 2022-2023

Lý Xuân Quang1, Lương Hữu Đăng1, Ngô Thành Đạt1,
1 Bộ môn Tai Mũi Họng, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Thần kinh tai lớn là một phần của đám rối cổ nông, xuất phát từ rễ thần kinh tủy sống C2 – C3. Gần đây, nhiều nghiên cứu nhấn mạnh lợi ích của việc bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn trong phẫu thuật cắt tuyến mang tai với mong muốn phục hồi nhanh chóng cảm giác vùng tai và quanh tai sau phẫu thuật. Vậy đặc điểm giải phẫu của dây thần kinh tai lớn trong phẫu thuật tuyến mang tai như thế nào, làm thế nào để bảo tồn nhánh sau thần kinh tai lớn và liệu việc bảo tồn có dễ dàng hay không?


Mục tiêu: Mô tả đặc điểm giải phẫu dây thần kinh tai lớn trong phẫu thuật cắt tuyến mang tai.


Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang mô tả trên 60 trường hợp phẫu thuật cắt tuyến mang tai có bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn từ 07/2022 – 07/2023.


Kết quả: Khoảng cách giữa bờ ngoài tĩnh mạch cảnh ngoài và bờ trong của dây thần kinh tai lớn (D1), khoảng cách tại điểm xuất phát ở bờ sau cơ ức đòn chũm và tại vị trí phân đôi nhánh trước và nhánh sau tương đương độ dài thân chính dây thần kinh tai lớn (D2) và khoảng cách từ vị trí dây thần kinh tai lớn chia nhánh tận thành nhánh trước đi vào mô tuyến và nhánh sau đi vào da vùng dái tai tương đương với độ dài nhánh sau (D3) có giá trị trung bình lần lượt là 8,45 ± 4,3 mm; 34,5 ± 8,4 mm; 31,2 ± 8,4 mm. Thời gian tìm và bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn trung bình 12,4 ± 3,9 phút.


Kết luận: Kĩ thuật tìm và bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn không quá khó khăn và phức tạp, thời gian thực hiện đa phần không quá 15 phút là khoảng thời gian chấp nhận được. Xác định dây thần kinh tai lớn ngay dưới lớp SMAS, cách tĩnh mạch cảnh ngoài về phía ngoài khoảng 0,5 cm – 1 cm tại vị trí thần kinh đi song song tĩnh mạch này ở bề mặt cơ ức đòn chũm. Việc xác định và bảo tồn nhánh sau dây thần kinh tai lớn đòi hỏi sự tỉ mỉ của phẫu thuật viên trong quá trình bóc tách dây thần kinh và xác định nhánh sau dây thần kinh tai lớn.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Flint PW, Haughey BH, Robbins KT, et al. Cummings otolaryngology-head and neck surgery e-book. Elsevier Health Sciences; 2014.
2. Biglioli F, D'Orto O, Bozzetti A, Brusati RJJoC-MS. Function of the great auricular nerve following surgery for benign parotid disorders. 2002;30(5):308-317.
3. Grosheva M, Shabli S, Volk GF, et al. Sensation loss after superficial parotidectomy: a prospective controlled multicenter trial. 2017;39(3):520-526.
4. Hui Y, Wong DS, Wong L-Y, Ho W-K, Wei W. A prospective controlled double-blind trial of great auricular nerve preservation at parotidectomy. The American journal of surgery. 2003;185(6):574-579.
5. Murphy R, Dziegielewski P, O'Connell D, Seikaly H, Ansari K. The great auricular nerve: an anatomic and surgical study. Journal of Otolaryngology Head Neck Surgery. 2012;41